مومن و حسن ظن
در روایتی از امام رضا (ع) است که فرموده
اند: بهترین عطیه و بخشش خداوند به انسان مومن در دنیا و آخرت حسن ظن به خدا و
امیدواری به اوست و خداوند پس از توبه و استغفار کسی را عذاب نخواهد کرد مگر به
دلیل سوء ظن به خدا و ناامیدی از رحمت واسعه ی الهی زیرا خداوند کریم و بخشنده است
و حیا دارد از اینکه گمان نیک و امیدواری بنده اش محقق نشود.
همچنین روایت شده است که خداوند فرموده است
که من در جایگاه گمان نیک بنده ام می باشم و تنها انسانهائی با سرشت خیر و نیک به
من حسن ظن خواهند داشت.
امام علی (ع)فرموده است که اعتماد به
خداوند قلعه ای است که مومن در آن قرار می گیرد و توکل بر خداوند نجات بخش از هر
بدی و سنگر نگهبان از هر دشمنی است.
منفی بافی، نا امیدی و احساس خودکم بینی
منشاء اضمحلال اخلاق و عدم اعتماد به نفس و شکست آدمی در زندگی است.
حسن ظن به خداوند ، نگاه مثبت ما به طبیعت
و جامعه و اعتماد به سنتهای الهی را به همراه خواهد داشت. چنین اندیشه ائی باعث
ایجاد قابلیت و انگیزه و سخت کوشی در فرد و استحکام در مقابل مشکلات، شکستها و
ناملایمات خواهد شد. چنین فردی احساس می کند هیچ کار غیر ممکنی وجود ندارد . آدم
های منفی باف که به خداوند و مخلوقات او سوء ظن دارند در زندگی ترسو هستند و با
کمترین مشکلات و مصائب همه چیز را رها می کنند و هرگز کار مهمی انجام نخواهند داد.
ایمان و حسن ظن به خدا و توکل و تعقل معجزه
های بزرگ می آفریند از اینروست که مومن هرگز بن بست ندارد.
مومن و درایت
رفعت و بزرگی آدم بر مخلوقات به سبب فضیلت علم و
دانش است . " و علّم آدم الاسماء کلها ثم عرضهم علی الملائکة فقال انبئونی
باسماء هولاء ان کنتم صادقین "
مومن، عالم و عاقل و صاحب درایت است. بین ایمان و
علم و عقل رابطه مستقیم وجود دارد. این تصور که انسان در عین جهل و فقدان دانش می
تواند مومن باشد توهمی جاهلانه است. پندار ناصوابی که تا
حدی شیوع یافته و موجب کم ارج شدن دانش و علم در میان مسلمانان شده است. قرآن خاشع
ترین بنده ی خداوند را از صنف دانشمندان و علماء می داند" انما یخشی الله من عباده العلماء "
آیات فراوانی از قرآن درتشویق و تحریض مسلمانان
به تعلیم و تعلم و علم آموزی و تعقل و تدبر است. مسلمانی که به زیور
علم و عمل آراسته شده است بر پله ی ایمان پا نهاده است و دانش و عمل به دانسته ها
ایمان او را تعمیق می بخشد. یکی از ابعاد ایمان ستیز مومن با جهل و خرافه
است. ساحت ایمان می بایست از لوث توهم و نادانی و خرافه پاک شود. امام علی
(ع) می فرمایند: " العاقل یعمل بالدرایات و الجاهل یعمل بالروایات."
عاقل عمل کننده به درایات و جاهل عمل کننده به روایات و گفته هاست.
و در حدیث دیگری می فرمایند : " کونوا
درّائین و لاتکونوا روّائین"
شما از جمله کسانی باشید که اهل تعمق ود رایت
هستند و از کسانیکه فقط راوی گفتار هستند مباشید. درایت تلاش برای فهم و درک مطالب
و راه یافتن به کنه و باطن اشیاء و کشف حقیقت است اما روایت گفتار و حدیثی است که
به ظاهر کلام بسنده شده است. آنچه از جهل در اشکال متنوع آن که با خرافات ممزوج
است و چهره ی اسلام و زیست مسلمانی را تهدید می کند به دلیل رواج اندیشه ها ی ظاهر
گرائی در مسائل دینی است ،خصوصاً که منافع سیاسی گروه ها و احزاب و دسته جات مانع
بزرگی در مقابله ی نظام مند با این آفات است. آسیب شناسی تبلیغات و
مدیریت فرهنگی موضوع فوری همه ی دلسوزان حوزه ی دینی و مذهبی است و مومن که عقل
مجسم است نمی تواند نسبت به انجام منکرات فرهنگی و فراموشی معروفات ساکت باشد.