پس از سلطه ی کامل امویان بر مقدرات مسلمانان و شهادت امام حسین (ع) ائمه ی اهل البیت در قامت مرزبانان عقیده و الگوهای اخلاقی و معنویت راهبرد توسعه ی فعالیتهای فرهنگی، مذهبی را به عنوان خط اصلی فعالیتهای خود انتخاب کردند. تلاش و کوشش آنان برای مقابله با جریانات انحرافی افراطی، غلو و تفریطی عزلت و زهد منفی و تبیین اسلام محمدی (ص) نیازمند بازوان و تشکیلات منسجمی بود که در نهادی به نام سازمان وکالت متشکل از جمعی از شاگردان و معتمدین ائمه (ع) متجلی می شد. پس از پایان عصر غیبت صغری و شروع غیبت کبری از درون فعالیتهای فرهنگی ائمه (ع) تشکلی سر برآورد که در تاریخ تشیع به صنف روحانیت مشهور شد. نهادی اجتماعی سیاسی، فرهنگی و عقیدتی که از همان ابتدا و خصوصاً پس از فعالیتهای حوزه علمیه نجف در ده قرن گذشته مرکز حضور علماء و اندیشمندانی شد که با وجود تفاوتهای فکری و نحله ایی و سلیقه ایی به نحوی موثر توانستند در یک همزیستی مسالمت آمیز نهاد روحانیت را از میان حوادث مختلف با مدیریت مناسب، آنرا وارد قرن بیست و یکم سازند. حرکت این نهاد با فراز و فرود فراوانی همراه بوده است ، اما این نهاد در بدترین شرایط سیاسی و خفقان و دیکتاتوری و عزم و اراده ی حاکمیتها برای حذف از صحنه ی جامعه مقاومت کرده وماندگار مانده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در پرتو نظریه ی ولایت فقیه روحانیون شیعه از هر زمان دیگری در حوزه ی سیاست و اجراء و قلمروهای دیگر جامعه ی ایرانی حضور پر رنگتر یافت اما با خطرات و تهدیدات بیشتری نیز مواجه شد. بزرگترین خطر نوشتن خوب و بد جامعه به حساب آنان و ارائه ی فاکتورها و صورت حساب بلند بالایی از اقتصاد تا فرهنگ و اخلاق اجتماعی به اسم آنانست.خطردیگرتوقف روندنظریه پردازی و تعطیلی تولید فکری و در نتیجه فقر ایدئولوژیک است. مشکل دیگر تک صدایی و انزوای صاحبان اندیشه و سلیقه ها و نمود اختلاف مخرب در میان آنان است. ناکارآمد جلوه دادن نظریه ی ولابت فقیه نیز از جمله مسائلی است که برای آن نقشه ها و برنامه های مختلفی طراحی و اجرا می شود. روحانی علیه روحانی همانند مذهب علیه مذهب یکی دیگر از برنامه هایی است که عده ایی فعالانه آنرا دنبال می کنند.هدف احصاء تمامی موارد وبحث جامع ومانع دراین مقوله نیست ،بلکه اینها نمونه هایی است که این صنف هزار ساله را با چالش مواجه کرده است. روحانیت در تاریخ توانسته است خود را حفظ کند اما اساس خطراتی که او را تهدید می کند از ناحیه ی چه کسانی و با چه ابزارهایی است؟ چگونه می تواند رسالت خودرا به انجام برساند؟ سوالاتی است که جواب آن نیازمند تدبر بیشتری است.