راه و رسم مسلمانی ( 5 )

اسماء و صفات الهی
رحمن و رحیم – خداوند جمیع مخلوقات را مشمول نعمت های خود نموده است و در این شمول بین مومن و کافر و بین بندگان خود و پرستندگان دیگر تفاوتی قائل نشده است و همه در درگاه او به فضل و نعمت او نیازمند هستند . در آیه 53 سوره نحل آمده است : « و ما بکم من نعمه الله فمن الله ... » و شما بندگان با آنکه هر نعمت که دارید همه از خداست .
و یا در آیه 34 سوره ابراهیم آمده است : « ...و ان تعدوانعمه الله لا تحصوها ... » اگر نعمت های بی انتهای خدا را بخواهید به شماره آورید هرگز حساب آن نتواند کرد .
المالک – خداوند مالک ملک و ملکوت است و در تصرف در ملک خود هرگونه که بخواهد انجام می دهد در آیه 26 سوره آل عمران آمده است : « قل اللهم مالک الملک توتی الملک من تشاء و تنزع الملک ممن تشاء و تعز من تشاء و تذل من تشاء بیدک الخیر انک علی کل شی قدیر » بگو ای پیغمبر بارخدایا ای پادشاه ملک هستی توهرکه راخواهی ملک وسلطنت بخشی و از هر که خواهی بگیری و به هرکه خواهی عزت و اقتدار بخشی و هر که را خواهی خوار گردانی هر خیر و نیکوئی به دست توست و تنها تو بر هر چیز تواناهستی .
القدوس – خداوند از هر عیب و نقصی منزه است و دارای صفات جمالیه و کمالیه است همچنین قدوس مبالغه در پاکی و برائت و تنزیه از صفات نقص و تغییرات حوادث و مشابهت با مخلوقین است .
السلام – خداوند از هر آفت و علت در ذات و صفات و افعال پاک و منزه است و بخشنده سلامتی به انسانهاست و مومنین را در بهشت و دارالسلام استقرار می بخشد . ممکن است سلام به معنی سلم و صلح نیز باشد .
همچنین خداوند مومن و مهیمن است . خداوند عزیز و جبار و متکبر است یعنی او متعال و عظیم است که نسبت دیگران با او نسبت عبودیت مطلق است .
الخالق الباری ء المصور : خداوند خالق و ایجاد کننده و تصویرگر هستی است . در آیات 1 و 2 سوره الاعلی آمده است : « سبح اسم ربک الاعلی الذی خلق فسوی » ای رسول ما به نام خدای خود که برتر از همه موجودات است به تسبیح مشغول باش . آن خدائی که عالم را خلق کرد و همه را به حد کمال رسانید . یا در آیه 102 سوره انعام آمده است : « ذلکم الله ربکم لا اله الا هو خالق کل شی ء فاعبدوه و هو علی کل شی ء وکیل » این است وصف پرودگار یکتای شما که جز او هیچ خدائی نیست و آفریننده ی هرچیز اوست پس او را پرستش کنید که نگهبان همه موجودات است . خداوند خود را به داشتن اسماء حُسنی ( نام های نیکو ) توصیف کرده است . در آیه 180 سوره اعراف آمده است : « ولله الاسماء الحسنی فادعوه بها و ذروالذین یلحدون فی اسمائه سیجزون ما کانوا یعملون » خدا را نام های نیکوست بدانها خدا را بخوانید و آنانکه در نامهای او کفر و عناد می ورزند به خود واگذارید که به زودی به کردار بدشان مجازات خواهند شد . ( ترجمه آیات – الهی قمشه ائی ) البته در بعضی از روایات تا نود و نه اسم و در بعضی از ادعیه تا هزار نام و صفت برای خداوند بیان شده است و مسلمان ضمن حفظ آنان و فهم معانی آن حتی المقدور به معنای آن عمل و خود را به آن متخلق سازد.