نفیسی

روزنوشته های احمد نفیسی

نفیسی

روزنوشته های احمد نفیسی

اعتراف ودعا درسال جدید

آدمی طبع قصه گوئی دارد از شنیدن یا خواندن وقایع تاریخی  لذت می برد . این نگاه به حوادث تاریخی یا اخبار و مسائل جاری کشورها یا ملت ها اگر چه بی ضرر است ولی نفع و فائده ای غیر از پُر کردن اوقات فراغت ندارد . در مرحله ای بالاتر فائده ی تاریخ جنبه ی پند آموزی و تربیتی آن هاست، خوبیها و بدیهای مردمان در گذشته یا حال موجب پیراستگی و آراستگی دانایان به این سر گذشتها می شود . این جنبه و حیثیت در تاریخ سودمند و با فائده است. مرحله ی دیگر ورود به تاریخ از موضع و جایگاه فلسفه ی تاریخ و شناخت سنت های الهی حاکم بر انسان و جامعه و عبرت آموزی از اقوام و سرگذشت ملل گذشته و حال و راه یابی به سوی آینده و زندگی سعادتمندانه و رستگاری فردی و جمعی است . قرآن که سرگذشت پیامبران و اقوام و ملل گذشته را بیان می کند در همین راستا و جهت است . لذا علم تاریخ یکی از شریف ترین علوم است که علاوه بر جنبه ی اخلاقی و تربیتی در ساخت جامعه ی پیشرفته و آئین زندگانی سالم و عادلانه و راهبردهای سیاسی جامعه بسیار موثر است . ملتی که تاریخ ندارد ،هویت ندارد.
متاسفانه یکی از استفاده هائی که از تاریخ رواج یافته بهره برداری ابزاری از آن در له یا علیه مقاصد سیاسی است . خصوصاً در جامعه ی مسلمان بر چسب زدن افراد شیوع دارد. مثلاً مخالفین دولت در مصر زمانی انور سادات و در مرحله کنونی حسنی مبارک را فرعون می نامند در صورتیکه تصویری که از فرعون در قرآن ترسیم شده است با دیکتاتورهائی از این نوع کاملا متفاوت است اگر آنها فرعون باشند پس در نظر هیمن گروه عده ائی نیز موسی (ع) هستند . در جامعه ی شیعی ایرانی جمعی عمار یاسر ،ابوذر ،سلمان و ... و عده ائی شمر و یزید و ابوسفیان و ... می شوند و این مقایسه ها غیر از آنکه از اساس ناصحیح است موجب سوء تفاهمات و احیاناً سوء استفاده ها و گاهی ناهنجاریهای اخلاقی و سیاسی می شود.
همه ی انسانها ، قهرمانان و ضد قهرمان، فرزندان زمان خود بودند. فائده ی آنها جنبه تربیتی و اخلاقی آنان برای ما و کنش و واکنش های آنان فائده ی اجتماعی و سیاسی برای حال و اکنون و آینده ی ما دارد. ما نیز فرزندان زمان خود هستیم .
خوشبختانه وجود ادارات ثبت و احوال برای هر کدام از ما شناسنامه صادر می کند و مشخص می سازد که در چه زمان و مکانی به دنیا آمده ایم پدر و مادر،اقوام و آشنایان ما چه کسانی هستند. علم به ما می گوید هر انسانی وارث شجره ی ژنتیک مشخصی است و محیط و تربیت و علم و ثروت و قدرت و فقر و موقعیت اجتماعی و سیاسی بر شخصیت ما بسیار تاثیر گذار بلکه از عوامل مهم سازنده ی آن است . قرار گرفتن در موقعیتهائی که نیازمند تصمیم گیری و انتخاب هستیم همانست که در فرهنگ اسلامی از آن به عنوان « امتحان الهی» و « ابتلاء » نام برده شده است . اصحاب پیامبر (ص) جمعی از مسلمانان بودند که در سایه ی حضور شخصیت آسمانی و اخلاق کریمانه ی او متحداً در جهت اهداف الهی حرکت می کردند. پس از رحلت پیامبر (ص) تغییرات زیادی در آنها ایجاد شد و همین امر موجب نزاعها و درگیریهای صدر اسلام بود . هر مذهب و مرامی به یک نحو آنان را مورد ارزشیابی قرار می دهد ولی آنچه مهم است رفتار و مواضع آنان برای ما به عنوان آئینه ی عبرت است . هر کدام از ما نیز انسانهائی هستیم که می توانیم تغییرات شخصیتی متفاوتی را تجربه کنیم،اکثریت ازانسانهامسافران دائمی بین سرزمین جهل وعقل ،خوبیهاوبدیهاهستندو خوبیها و بدیها در همه ما لانه دارند «فالهمها فجورها و تقویها» قضاوت نهائی بر عهده ی خداوند و مالک یوم الدین است . ما همه انسانهایی معمولی هستیم که تلاش می کنیم تا در لیست خوبان و نیکان قرار گیریم . به عنوان  شهروندان یک کشور معیار خوب و بدِ ما پایبندی ما به قانون است و به عنوان مسلمان، معیار ، پایبندی به اوامر و نواهی الهی و شرع است . وظیفه ی دولتها اینست که حقوق قانونی انسانها را به عنوان شهروندان متبوع خود به رسمیت بشناسد و پاسدار حریم آن باشد .
عده ائی از ما در مقابل قدرت و مقام و ثروت و متاع رنگارنگ و الوان دنیائی با درجات مختلف وسوسه می شویم . جمعی برای حفظ منافع دنیوی خود به هر چیزی متمسک می شوند ، گروهی مردان آخرتند ولی یک پا در همین دنیا دارند . ایرانی جماعت در تحلیل شخصیت ها دچار « ثنویت» است به نظر بعضی از آنها انسانها یا فرشته یا دیو هستند یا رستم یا ضد قهرمان یا خوب مطلق یا بَد مطلق هستند. در صورتیکه این اندیشه باعث می شود که موعظه و تربیت و توبه و رسالت پیامبران عملاً مورد انکار قرار گیرد . ما اعتراف می کنیم که انسانهائی مخلوق خداوند هستیم که در مسیر نجات در تلاش هستیم و تنها از او می خواهیم تا لغزشهای ما را بپوشاند و ما را در پناه غفران و رحمت خود گیرد .
در مقابل بدیهای همنوعانمان صبر پیشه کنیم و برای هدایت خود و آنها دعا کنیم. دوست داریم صادق القول ، صادق العمل و صادق الوعد باشیم . زبانمان به دروغ و فُحش و ناسزا و غیبت و تهمت و افتراء آلوده نشود و دست و پایمان برای ظلم به کسی به حرکت نیاید . به قیامت و روز جزاء و اخلاق و ارزشها و اصول الهی و انسانی باورمند هستیم در عین حال به عجز و ناتوانی خود آگاهیم . روزی شخصی به خواجه نصیر الدین طوسی نوشت ،کلب ، ابن کلب، سگ پسر سگ، خواجه که وزیر مبسوط الید حاکم ایران بود در جواب نوشت سگ دُم دارد و من ندارم، بدن سگ از پشم پوشیده است ولی بدن من اینگونه نیست و بدین وسیله با خونسردی کامل پاسخ نامه ی توهین آمیز وی را داد. این یک نمونه از امتحان الهی و ابتلاء بود که خواجه با انتخاب صحیح ترین رفتار از این صحنه ی لغزنده موفق خارج شد. این نمونه ائی از فائده ی تربیتی ، سیاسی حادثه ی تاریخی است . هر روز یک صفحه از تاریخ ایران و اسلام بخوانیم تا هر روز یک گام به جلو برداریم و در شروع سال جدید رحمت و غفران  و بخشش الهی را مسئلت داریم و برای همه ی نعمتها از او متشکریم .

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد