نردبان ملکوت 12

نماز و آداب ظاهری
در کتاب لطایف ا لطوایف اثر فخرالدین علی صفی قرن نهم ه. ق آمده است که مردی عرب به مسجد رسول (ص) وارد شد و دو رکعت نماز به جای آورد اما بسیار با شتاب خواند و در قرائت حمد و دیگر ذکرهای نماز قواعد تجوید و ترتیل را رعایت نکرد و این در حالی بود که امام سجاد (ع) وی را می نگریست . مرد عرب پس از سلام نماز دست به دعا برداشت و گفت: خدایا! مرا در بالاترین درجات بهشت جای ده و یک قصر زرین و چهار زیبا روی بهشتی عنایت فرما! امام فرمود: ای عرب! مَهریه ائی بسیار اندک و ناچیز آورده و نکاحی بزرگ آرزو کرده ای!
کسی که در زمین حاصلخیزی گندم بکارد و به موقع آبیاری کند و دفع آفات نماید و از خدا بخواهد که محصول خوبی برداشت کند چنین امیدواری را « رجاء» می گویند. ولی اگر بعد از کاشتن گندم در بعضی موارد آنرا آبیاری کند و بقیه را منتظر باران بماند  وآن مکان نیز منظقه ائی  بارانی باشد به چنین امیدی« اَمل» می گویند. اما اگر گندم را در زمینی بکارد که آب و هوای آن معمولاً با خشکسالی همراه است و منتظر باران بماند به چنین امیدی« اُمنیه » یا آرزو گفته می شود . اما اگر در زمینی جو بکارد و به آن رسیدگی نکند و امید گندم داشته باشد به چنین امیدواری حماقت و سفاهت گفته می شود . نماز گندمی است که در زمین حاصلخیز کاشته می شود ولی باید آنرا آبیاری کرد ، و به فضل الهی متوسل شد تا از یک دانه هفتصد دانه برداشت کنیم.
آبیاری گندم ِنمازبا رعایت آداب و ظواهر شرعی آنست. باید باور کنیم که هیچ چیز بدون اندیشه و ایمان و عمل در این جهان سبز نخواهد شد تا امید باروری آنرا داشته باشیم. نماز در خود نظم در زمان و انتخاب صحیح مکان و انجام مقدمات ضروری و لازم را نهفته دارد . پس برنامه ی کاملی برای سازندگی و تربیت و تعالی انسان است که نتیجه ی فردی و اجتماعی آن پرهیز از فحشاء و گناه و شکل گیری جامعه ی ارزشی و نزول برکات سماوی و رشد مادی و معنوی است . آداب ظاهری نماز شامل آداب طهارت و وضوء ، آداب قبله، آداب قرائت،آداب انتخاب مکان مناسب و اذان و اقامه و امثال آنست که با کمال شرمندگی معمولاً ما در رعایت دقیق آنها سستی می کنیم و مانند عرب داستان ذکر شده توقع خارج از عرف شرع و حقیقت طریقت از آن داریم . اگر نماز با همه ی آداب آن گذاشته شود نردبانی خواهد شد که ما را به ملکوت می رساند.