بررسی یک مصوبه ی مجلس
اخیراً مجلس شورا طرحی دو فوریتی را مصوب
کرد که نامزدهای انتخاباتی مجلس می بایست دارای مدرک کارشناسی ارشد و پنج سال سابقه
اجرائی پس از اخذ مدرک مذکور باشند . در تاریخ 17 اسفند ماه جاری بار دیگر این طرح
جهت رفع ابهام در خصوص مفهوم سابقه اجرائی در جلسه ی علنی مطرح شد . در همین راستا
یکی از نمایندگان ضمن اعتراض اعلام کرد تصویب این طرح در مخالفت با قانون اساسی
است که بر امکان استفاده ی برابر ماد ی و معنوی شهروندان ایرانی تاکید دارد . وی
افزود: تصویب این طرح برای حذف رقبای احتمالی در انتخابات آینده مجلس است و شما
نمایندگان باید در روز قیامت پاسخگو باشید . وی همچنین گفت نامزدهای انتخابات مجلس
با چنین شرایطی بسیار قلیل و کم می باشند از طرفی بسیاری از رزمندگان جبهه و نیروهای
فهمیده و دلسوز فاقد چنین شرایطی هستند و آنها از رقابت تبلیغاتی باز می مانند.
در ابتدای انقلاب شرط تحصیلی نمایندگان
مجلس شورا سواد خواندن و نوشتن بود که تاکنون دچار تغییراتی شده است که آخرین
تغییرات آن مصوبه مجلس در سال 78 بود که نامزدهای انتخاباتی باید لیسانس و 5 سال
سابقه اجرایی داشته باشند که هم اکنون به فوق لیسانس و 5 سال سابقه ی اجرائی تغییر
کرده در حالی که شرایط تحصیلی نامزدی ریاست جمهوری خواندن و نوشتن است. دانش و علم
اصل غیر قابل خدشه است و نمایندگان مجلس هر چه باسواد تر و اهل دانش باشند وزنه ی مجلس
سنگین تر خواهد بود .
ولی چند نکته قابل تأمل است :
1 - بین دانش و علم و دانائی و داشتن مدرک تحصیلی همیشه رابطه ی
مستقیم وجود ندارد ، خصوصاً که نحوه ی اخذ مدرک در جامعه ی دانشگاهی ما بسیار سهل
و ساده است . لذا بعضی از دانایان که می توانند زبان مردم باشند ممکن است فاقد
مدرک تحصیلی مذکور باشند و این طرح ورود آنها را ناممکن می سازد.
2 - دو وظیفه ی اصلی نمایندگان ، قانونگزاری و نظارت است برای
قانونگزاری فرد نیازمند دانش حقوقی است لذا دانشهای تخصصی شرط لازم ولی نا کافی
است و نمایندگان مجلس اگر دغدغه ی دانش نمایندگان دارند باید در زمینه ی جهل بعضی از
نمایندگان به مسائل حقوقی چاره اندیشی کنند از طرفی برای انجام مسئولیت نظارت
علاوه بر دانش ،فرد نیازمند شجاعت و شهامت نیز هست برای تعیین میزان شجاعت از چه
ابزاری استفاده می شود؟
3- شرط سابقه ی اجرائی نیز ناشی از اندیشه ی دولت محوری در همه ی
فعالیتهاست و گرنه متخصصین و صاحبان حرفه و تجارت در بخش خصوصی هستند که با همه ی
شایستگی ها ممکن است سابقه ی یک روز فعالیت اجرائی دولتی یا قضائی و امثالهم
نداشته باشند تکلیف این گروه چه خواهد شد ؟
4 - در بعضی محافل نسبت به انتخابات مجلس نهم نگرانیهائی بروز کرده و
تا جائیکه با ادبیات مخصوصی که بعضی از این گروه ها دارند انتخابات آینده ی مجلس
را به صحنه ی جنگ تشبیه کرده اند به همین خاطر ممکن است آنان برگزاری انتخابات با نامزدی های محدود را تشویق کنند با
توجه به اینکه بعضی از نامزدهای انتخاباتی پشت فیلتر شورای نگهبان خواهند ماند،
غربال دوباره آنها عملاً انتخابات آینده را غیر رقابتی خواهد کرد که به کلیت نظام
ضربه خواهد زد .
5 – مجلس در شکل امروزی آن در تاریخ1500 ساله ی مسلمانان و ایران سابقه
نداشته است و محصول انقلاب مشروطیت در ایران و میوه ی مدرنیسم است که مخالفتی با
اسلام ندارد ولی این سکه دو رو داشته مجلس و احزاب در صورتیکه هر دو با هم باشند
همانند دو قلوی افسانه ائی انیمیشنی به همین نام وقتی دو دست آنها به هم پیوند می
خورد می تواند تولید نیرو و قدرت کند وگرنه مجلس مانند موجود یک پائی همیشه خواهد
لنگید.
6- قوانین موضوعه باید شفاف، خالی از ابهام ، بی نیاز از تفسیر و
دارای قابلیت اجرائی متناسب با شرایط کشور ما باشد. قوانین مانند زیرساختهای یک
جامعه است مانند راه آهن ، جاده ، آب و برق و. .. کشوری که زیرساختهای اصلی خود را
در محدوده ی زمانی مشخص ایجاد کرده است می تواند به پیشرفت کشور امیدوار باشد اگر
قرار باشد از زمان مشروطیت تاکنون مجلس کارخانه ی تولید قوانین شود یا معنای قانون
فهمیده نشده یا وظیفه ی مجلس صحیح تبیین نشده است . قوانین فعلی جاری در کشور کهنه
، ناکارآمد، مخلوطی از ناسخ و منسوخ ، پر از ابهام و بستر برداشتهای متفاوت و
احیاناً محل سوء استفاده است . قانون مدنی ، قوانین تابعیت ، تجارت ، زمین و ...
قدمتی بیش از چند دهه دارد اگر مجلس تمام کارهای خود را تعطیل و با تشکیل
کمیسیونهای تخصصی و با کمک متخصصین فن تمام قوانین موجود را مورد بررسی دوباره و
کارشناسی قرار دهد و برای یک بار آنها را اصلاح اساسی و کار آمد سازد خدمتی بزرگ
به انقلاب و نظام و مردم کرده است مثل اینست که تمامی زیر ساختها را تهیه کرده است
راه آهن و جاده و برق و آب و نیروگاه و سد و ... را ساخته حالا باید در نگه داری
آن بکوشد و جنبه ی نگهداری همان بخش نظارتی مجلس است و اگر لازم و ضروری تشخیص داد
به اصلاح آنها بپردازد . آیا مجلس کشورهایی که سوابق چند قرن دارند هر روز در حال
تصویب قانون هستند؟
مجلس انگلیس و آمریکا یا هند و ژاپن و ...
در سال چند قانون به تصویب می رسانند؟ برای مثال در قوانین ایران ،قانون شوراها و
انجمن شهر که بیش از 5 بار در مجلس به تصویب رسیده و حک و اصلاح شده است . قانون
شهرداری که تحت عنوان قانون بلدیه سابقه ی صد ساله دارد بارها در مجالس مختلف
تغییر کرده است وقس علیهذا از باب فعلل و تفعلل و فکر نکنید این حک و اصلاح در جهت
مثبت بوده است بلکه اول شیر بوده و نهایتاً شیر بی دم و یال و اشکم شده است . چند
قانون مربوط به زمین وجود دارد و قانون تجارت و مدنی و غیره کهنه و ناکار آمد است
. مثال در این زمینه فراوان است .
برای اثبات این سخن کافی است یک امتحان
تستی چهار جوابی از نمایندگان محترم و نمایندگان سابق راجع به قانون اساسی ودیگر قوانین
موضوعه درحوزه های مختلف گرفته شود تا معلوم شود چند نفر نمره ی قبولی خواهند گرفت
؟ چند نفر یک دوره ی کامل، قوانین کشور را مطالعه کرده اند؟
همانطور که یک مسلمان حداقل یک بار باید
قرآن را تلاوت کندولی چه میزان از مسلمانان این کار را کرده اند؟
جنبه نظارتی مجلس نبایدمورد غفلت واقع شود
، مجلس ناظر بهترین همراه قوه ی مجریه است و مجلسی که محل حضور سیلقه های متفاوت
است از هم افزائی فکری بالاتری برخوردار است تا اینکه چند فوق لیسانس آنهم با
سابقه ی کار اجرائی در دستگاه دولتی در آن جمع شوند. راه را بر حضور افراد از
بخشهای غیر دولتی و دانایانی که فرصت کسب مدرک نداشته اند نبندیم .به تعبیر مرحوم
امام (ره) مجلس عصاره ی فضائل ملت است آنرا تبدیل به جمعیت فارغ التحصیلان
دانشگاهها ، دانشگاه آزاد و مراکز آموزش دولتی نکنیم. اگر چه اینها نیز بخشی از
همین فضائل هستند.
8 - وجه جمهوریت نظام نشاط انتخاباتی است که بستر مناسب و مسالمت آمیز
جابجائی قدرت است ، رنگین کمان سلیقه ها در چهارچوب قانون اساسی و حفظ و پایداری
اصول اساسی نظام ومشارکت مردم بروزنموده و اساس مشروعیت حکومت است وهر مصوبه ائی
که بر خلاف آن و بر ضد اهداف مذکور باشد ، حاکمیت را وارد تنگناهای سیاسی خواهد
کرد و براساس آیه ی شریفه ی قرآن « و لا تلقوا بایدکم الی التهلکه» عملکردها نباید
ما را مصداق این آیه نماید .
